Ένα σημαντικό μέρος της αρχαίας νεκρόπολης της Κυρήνης στη Λιβύη καταστράφηκε πρόσφατα από ντόπιους κατοίκους με σκοπό να κατασκευαστούν στο σημείο σπίτια και καταστήματα, ενώ οι αρχές εθελοτυφλούν, δείχνοντας απροθυμία να δράσουν για να εμποδίσουν την αλόγιστη καταστροφή του αρχαιολογικού χώρου.

Χρονολογούμενη από τα 700 π.Χ., η Κυρήνη θεωρείται ως η παλαιότερη και μεγαλύτερη ελληνική αποικία στην Κυρηναϊκή( σημ. βορειο- ανατολική Λιβύη). Από την παλαιά δόξα της πόλης σήμερα επιβιώνει μόνο το νεκροταφείο της, μια τεράστια νεκρόπολη έκτασης περίπου 10 στρεμμάτων που χρησιμοποιήθηκε μεταξύ του 600 και του 400 π.Χ. Η νεκρόπολη, που είναι επίσης χώρος Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO,  περιλαμβάνει 1.200 νεκρικές κόγχες σκαμμένες στον φυσικό βράχο και χιλιάδες σαρκοφάγους που βρίσκονται στο έδαφος.

«Η αρχαία νεκρόπολη είναι μια από τις πιο σημαντικές στον κόσμο. Οι ταφικές της κόγχες και οι σαρκοφάγοι κατασκευάστηκαν στα 600 π.Χ. Οι τάφοι αυτοί απλώνονται σε κάθε πλευρά του δρόμου που οδηγεί στο κέντρο της αρχαίας πόλης της Κυρήνης», εξηγεί ο καθηγητής αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Μπάιντα, Άχμετ Χουσεΐν.

Παρά τη σημασία της όμως, ντόπιοι αγρότες έχουν διεκδικήσει τη θέση ενώ πρόσφατα κατέστρεψαν τμήμα της χρησιμοποιώντας βαριά μηχανήματα, με σκοπό να εξασφαλίσουν χώρο για ανοικοδόμηση κατοικιών. «Η θέση έχει καταστραφεί για περίπου 2 χλμ. Περίπου 200 κρύπτες και τάφοι έχουν καταστραφεί, όπως και ένα τμήμα αγωγού του 200 μ.Χ. Αρχαία αντικείμενα πετάχτηκαν σε κοντινό ποταμό σαν να ήταν σκουπίδια».

«Στη Λιβύη, τα έθιμα και οι πρακτικές έχουν περισσότερο βάρος από τον γραπτό νόμο. Η γη αυτή παραδοσιακά ανήκει σε οικογένειες που ζουν σε κοντινά αγροκτήματα. Δεν έχουν επίσημα έγγραφα που να αποδεικνύουν την κατοχή γης αλλά οι διεκδικήσεις τους δεν αμφισβητούνται. Επί Καντάφι οι οικογένειες αυτές δεν τολμούσαν να δράσουν με βάση τις διεκδικήσεις αυτές. Τώρα όμως έχουν μετατρέψει τον αρχαιολογικό χώρο σε ζώνη ανοικοδόμησης.

«Σχεδιάζουν να πωλήσουν τη γη, χωρίζοντας την σε τεμάχια των 500 τ.μ. σε κατασκευαστικές εταιρείες και ιδιώτες. Οι τελευταίοι θα μπορούν να χτίσουν σπίτια και καταστήματα. Καθώς τα τμήματα αυτά της γης θα πωληθούν χωρίς τη χρήση επίσημων εγγράφων, θα δοθούν φθηνά (αντί 15.000 δηναρίων, περ. 8.900 ευρώ το καθένα). Όμως, είναι γνωστό ότι κάθε τμήμα 500 τ.μ. αποτιμάται στην πραγματικότητα περί τα 100.000 δηνάρια (περ. 59.000 ευρώ), αν η πώληση ήταν νόμιμη».

Ο καθηγητής είναι ουσιαστικά μόνος του στον αγώνα του να προστατέψει τη θέση, καθώς οι πράξεις των ντόπιων σε συνδυασμό με την αδιαφορία των Αρχών δυσχεραίνουν την κατάσταση. «Έχω κάνει έκκληση, μάταια, στις αρχαιολογικές αρχές καθώς και τις τοπικές αρχές. Επικοινώνησα με μια από τις ομάδες ασφαλείας της πόλης που με πληροφόρησε ότι θα επενέβαινε μόνο μετά από επίσημη εντολή από τις αρχές, αλλά δεν έκαναν τίποτα… Κάλεσα ακόμη και τον Υπουργό Πολιτισμού στο κινητό του, άφησα μήνυμα αλλά δεν είχα απάντηση. Πρόσφατα μίλησα με μερικούς από τους ιδιοκτήτες που μου είπαν ότι θα σταματούσαν αν το κράτος τους έδινε άλλα χωράφια ή χρηματική αποζημίωση. Η κακή κατάσταση ασφαλείας της Λιβύης δεν δικαιολογεί την αδράνεια από πλευράς αρχών. Πραγματικά δεν είναι τόσο δύσκολο να σταλούν δυο αστυνομικοί να εμποδίσουν τα μηχανήματα από το να μπουν στη νεκρόπολη».